Van oma’s gehaktbal tot hybride vlees – niks nieuws onder de zon?

Laatst was ik bij mijn moeder, en we raakten in gesprek over gehakt. Ik vertelde enthousiast over de eiwittransitie en de verschillende soorten hybride gehakt die in de schappen verschijnen. Zij was wat sceptisch, moest een beetje lachen en vertelde me hoe haar moeder vroeger gehaktballen maakte.

Mijn moeder komt uit een groot gezin met zeven kinderen. Vlees werd niet elke dag gegeten, maar regelmatig was er een gehaktbal bij de stamppot. Dan kocht mijn oma een pond gehakt, dat ze thuis in de keuken mengde met drie eieren, een flinke hand paneermeel, wat bloem, peper, zout en een royale scheut Maggi. Na flink kneden was het halve pond gehakt opeens genoeg voor negen grote gehaktballen. Hybride gehakt avant la lettre.

Dat zette me aan het denken. Want juist in de afgelopen decennia zijn we veel meer puur vlees gaan eten. Maar met de eiwittransitie en de bijbehorende doelstellingen van bedrijven en overheid, moeten we juist naar méér plantaardig – ook in vleesproducten. Daarom zijn hybride innovaties cruciaal. We zien we in de schappen “hybride” varianten verschijnen; gehakt gemengd met plantaardige ingrediënten. Bij de Lidl: gehaktmix met erwteneiwit (39%), bij de Dirk een Runderburger gemengd met 37% toegevoegd erwteneiwit en recent kondigde ook de Aldi aan te komen met gehakt met 40% plantaardige proteïne. 

Het idee is simpel: je mengt dierlijk en plantaardig, en let goed op smaak, voedingswaarde en mondgevoel. Klinkt bekend, toch?

Maar consumentenacceptatie blijft een uitdaging. Er wordt stevig gediscussieerd: moet je op de voorkant van de verpakking zetten dat het een hybride product is? Of juist niet? Is transparantie altijd beter? Moet het gepromoot worden, of stilletjes ingevoerd? En hoe zet je het in de markt? In de winkel ligt rundergehakt, varkensgehakt of half-om-half – 50/50. En we zien ook ‘gemengd gehakt’, de precieze ingrediënten samenstelling staat op het etiket op de achterkant. Misschien is dat ook voor hybride gehakt de uitkomst; uiteraard mét vermelding van wat erin zit. 

De prijs is trouwens ook een factor: plantaardige eiwitten zoals erwten of zeewier zijn goedkoper dan vlees. Dus hybride is niet alleen duurzamer, maar ook economisch aantrekkelijk. Dat kan voor consumenten een aankoopargument zijn. 

Als we serieus werk willen maken van de eiwittransitie—anders gaat het echt niet lukken—dan hebben we dit soort innovaties nodig. Laten we dan van “hybride gehakt” het nieuwe “gemengd gehakt” maken. En zo ervoor zorgen dat het gewoon wordt. Net zoals het gehakt bij mijn oma was. 

Deze blog is eerder gepubliceerd op Food&Agribusiness