EU Duurzaamheids-Omnibus gepubliceerd

Eerste Omnibus-pakket over duurzaamheid

Woensdag 26 februari hield de Europese Commissie haar wekelijkse vergadering, waarin onder andere het Eerste Omnibus-pakket over Duurzaamheid werd besproken. De focus lag met name op de vereenvoudiging van de CSRD en CSDDD, evenals het Tweede Omnibus-pakket over Investeringsvereenvoudiging. De spanning was hoog terwijl we wachtten op de uitkomsten van de discussie. Sinds 22 februari hebben uitgelekte documenten voorafgaand aan de vergadering geleid tot geruchten, interpretaties en onzekerheid bij bedrijven die werken aan de implementatie van de CSRD en CSDDD.

Tijdens de persconferentie vandaag zei Valdis Dombrovskis, Europees commissaris voor Economie en Productiviteit, Implementatie en Vereenvoudiging:"De wereld verandert voor onze ogen met dramatische verschuivingen in het geopolitieke landschap." De Europese Unie moet haar concurrentiepositie behouden en verder ontwikkelen door zich aan te passen, te innoveren en wereldwijd te concurreren. Hij benadrukte ook dat deze vereenvoudigingsagenda niet gaat over deregulering, maar over het slimmer en minder belastend bereiken van doelen, zodat bedrijven – en met name het mkb – zich kunnen richten op groei, werkgelegenheid, innovatie en het ondersteunen van de groene en digitale transities.

Naar aanleiding van het persbericht zijn de volgende belangrijke wijzigingen voorgesteld:

Gevolgen voor de CSRD

• Pauzering van twee jaar: de CSRD wordt met twee jaar uitgesteld voor grote bedrijven en beursgenoteerde mkb’s (Wave 2 & 3).
• Verminderd toepassingsbereik: de CSRD geldt nu voor grote bedrijven met 1.000 of meer werknemers en een omzet van minimaal €50 miljoen of een balanstotaal van minimaal €25 miljoen.
• Rapportagelimiet voor kleinere bedrijven: bedrijven met minder dan 1.000 werknemers volgen een vrijwillige rapportagestandaard (VSME), waardoor de hoeveelheid data die grotere bedrijven van hen kunnen opvragen beperkt wordt.
• Ontwikkeling van vereenvoudigde ESRS: de Commissie zal het aantal datapunten verminderen, bepalingen verduidelijken en de consistentie in duurzaamheidsrapportage verbeteren.
• Verwijdering van sectorspecifieke standaarden: er komen geen sectorspecifieke rapportagevereisten meer.
• Geen strengere assurance-standaarden: de mogelijkheid om de controle van beperkte zekerheid naar redelijke zekerheid op te schalen is geschrapt.

Gevolgen voor de CSDDD

• Vertraging in omzetting en toepassing: lidstaten moeten de CSDDD uiterlijk in 2027 omzetten in nationale wetgeving, en de eerste bedrijven moeten eraan voldoen vanaf 2028. Richtlijnen worden verwacht in juli 2026.
• Beperking van due diligence tot directe zakenpartners: de verplichting tot due diligence geldt alleen voor directe zakenpartners (Tier 1 in plaats van Tier N), tenzij er plausibele informatie is over negatieve effecten bij indirecte partners. Voor mkb-zakenpartners (<500 werknemers) mogen bedrijven alleen informatie opvragen zoals vermeld in de vrijwillige CSRD-standaard voor mkb.
• Verlenging van monitorings- en evaluatie-intervallen: beoordelingen zijn nu elke vijf jaar vereist in plaats van jaarlijks.
• Verwijdering van verplichte beëindiging van zakelijke relaties: de oorspronkelijke clausule die bedrijven verplichtte om een zakelijke relatie te beëindigen bij aanhoudende negatieve impact, ongeacht actieplannen, is geschrapt.
• Afschaffing van civiele aansprakelijkheid en vertegenwoordiging van NGO’s/vakbonden: EU-brede bepalingen over civiele aansprakelijkheid zijn verwijderd en de vertegenwoordigingsrechten van NGO’s en vakbonden zijn ingetrokken. Geschillen vallen nu onder het nationale recht.

Onze visie

Met het uitstel en de voorgestelde aanpassingen aan de termijn voor naleving kunnen bedrijven geneigd zijn om de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) minder prioriteit te geven.

Wij willen benadrukken dat de CSRD niet slechts een rapportageverplichting is, maar een instrument om inzicht te krijgen in je duurzaamheidsstrategie en de veerkracht van je bedrijfsmodel. Het bieden van duidelijke, gestructureerde gegevens aan investeerders, medewerkers en andere belanghebbenden over hoe je bedrijf toekomstbestendig is, is een grote meerwaarde. De CSRD ondersteunt bedrijven in deze transitie. Duurzaamheidsrapportage is al jarenlang een gangbare praktijk en stelt bedrijven in staat zich te onderscheiden van concurrenten en effectief in gesprek te zijn met interne en externe belanghebbenden. Dit blijft essentieel voor zowel kleine als grote bedrijven.

Tegelijkertijd is het due diligence-proces ontworpen om middelen en inspanningen te richten op de meest ernstige negatieve impacten. Zoals we weten, komen de grootste negatieve effecten vaak niet voort uit de operaties van directe zakenpartners. Het is van belang dat de voorgestelde wijzigingen niet leiden tot oppervlakkige afvinklijstjes of zelfbeoordelingen van partners die niet direct bijdragen aan negatieve effecten. In plaats daarvan moeten middelen worden ingezet op plekken waar ze echte verandering teweeg kunnen brengen.

De OESO-richtlijnen en de VN-richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten bieden een solide en internationaal geaccepteerd kader om dit te ondersteunen. Door due diligence op een holistische manier te integreren in de hele waardeketen, kunnen bedrijven een veerkrachtig bedrijfsmodel opbouwen en risico’s identificeren en aanpakken die ze veroorzaken, eraan bijdragen of ermee verbonden zijn.

Onze focus ligt op altijd acties die een daadwerkelijke impact hebben. Voor de CSRD betekent dit: identificeren en rapporteren hoe jouw bedrijfsmodel veerkrachtiger kan worden – of al is. Voor de CSDDD betekent dit: middelen richten op het aanpakken van de meest ernstige impacten die er echt toe doen en ervoor zorgen dat ze effectief worden ingezet.

Volgende stappen

De wetgevingsvoorstellen worden nu voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad ter overweging en goedkeuring. De wijzigingen in de CSRD en CSDDD treden in werking zodra de medewetgevers overeenstemming hebben bereikt over de voorstellen en ze zijn gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU.

In lijn met de Communicatie over Vereenvoudiging en Implementatie van 11 februari, verklaarde Europees Commissaris Dombrovskis tijdens de persconferentie dat hij zal voorstellen om deze voorstellen onder het versnelde besluitvormingsproces te laten vallen. Dit betekent dat het verzoek om een spoedbesluit zo snel mogelijk in het Europees Parlement moet worden aangekondigd, waarna er bij de eerstvolgende vergadering over het verzoek wordt gestemd. Dit zou het gebruik van versnelde of vereenvoudigde procedures vergemakkelijken.

Ondertussen zullen de ministers tijdens de Competitiveness Council (Internal Market and Industry) op 12 maart al reageren op het Eerste Omnibus-pakket over Duurzaamheid.

Wij bespreken graag de laatste inzichten met je. Neem contact op met Ruth voor vragen over de CSDDD en Tijmen voor vragen over de CSRD.