Geen landbouwakkoord in 2023, wel volop kansen voor de zuivel in 2024
Zuivel staat in de spotlights, ook in 2024. Het toekomstperspectief en verdienmodel voor melkveehouders moet beter; de voornaamste reden dat er momenteel zoveel boeren protesteren in verschillende Europese landen. In Nederland zien we dat duurzaamheidsprogramma’s- en keurmerken steeds meer de norm zetten op het zuivelschap. Deze systemen bieden steeds grotere groepen melkveehouders de mogelijkheid om te verduurzamen. Met doelsturing en behoud van het belang van integraal verduurzamen (op klimaat, natuur en dierenwelzijn) voorop.
We zien ook dat retailers een steeds meer regisserende rol op zich nemen, zoals PLUS met biologische zuivel, Albert Heijn met het Beter Voor-programma en Jumbo met Tuurlijk!. Ketensamenwerkingen in de zuivel worden steeds belangrijker, waarbij de positie van de melkveehouder en de wens van de klant goed bewaakt moet worden. Ook klimaatneutraal, regeneratieve landbouw en het belonen van groenblauwe diensten zijn belangrijke onderwerpen op de zuivelagenda. In 2023 zijn er in het concept-Landbouwakkoord tal van uitgangspunten geformuleerd, die goede vertrekpunten bieden voor verdere gesprekken en beleid in 2024.
Terugkijkend een aantal highlights uit 2023:
- We hebben het zuivelschap verder zien veranderen. Het klassieke glas witte melk wordt steeds vaker vervangen. De proteïnerijke zuivelproducten en toetjes, zoals skyr of kwark, zijn erg populair. Daarnaast zijn er ook veel plantaardige alternatieven bij gekomen. Campina introduceerde plantaardige drinks waarmee het zuivelmerk nu ook de vegan consument kan bedienen.
- We zagen ook kleinere initiatieven zoals Kalverliefde melk en Blije Koe zuivel stappen zetten. Biologische melk van koeien die hun kalf twee tot drie maanden hebben gezoogd ligt nu bij meerdere retailers in de schappen, sinds kort ook bij PLUS en bij AH.
- Inmiddels is ruim 30% van de verse zuivel in Nederland gecertificeerd onder het integrale en onafhankelijke duurzaamheidskeurmerk ‘On the way to PlanetProof’ met oog voor natuur, dier en klimaat. Ook werd de eerste Beter Leven 2 sterren zuivel geïntroduceerd bij Jumbo.
- PLUS heeft gekozen voor biologisch zuivel als de nieuwe standaard in zuivel. Alle melk, karnemelk en yoghurt onder het huismerk is biologisch en wordt aangeboden aan de consument voor dezelfde prijs.
- Ook door de groei en introductie van andere duurzaamheidsprogramma’s, denk aan het Beter Voor programma en Tuurlijk!, kunnen steeds meer melkveehouders verdere verduurzamingsstappen zetten. Daarmee wordt de duurzamere keuze de default. We zagen dan ook dat de consument steeds meer geld aan zuivel besteedt met een duurzaamheidskeurmerk.
- Onderzoek van de WUR wees eind 2023 uit dat duurzamere melkveebedrijven economisch beter presteren dan minder duurzame melkveebedrijven. Dit kan o.a. worden verklaard door de financiële waardering van milieu- en/of andere duurzaamheidsprestaties op de beste bedrijven. Het aandeel biologische bedrijven en bedrijven met het On the way to PlanetProof keurmerk blijkt in de groep best presterende bedrijven (economisch) namelijk hoger te liggen dan bij de rest van de bedrijven.
Ook in 2024 blijven we samen met onze klanten ons werk voor verdere verduurzaming van de zuivelsector doorzetten. We zien uitdagingen maar ook veel kansen voor een toekomstbestendige zuivelsector. Hier kijken we zeer naar uit.
Heeft u ook een vraag? Neemt contact op met Ynske van Zundert.
Luister hier onze podcast om wat meer te horen over ons werk en zie hier ook onze vacature voor een adviseur in het zuivelteam.