Columns 23 juni 2025

Houvast in roerige tijden

Zo maar een kop op de NOS app en RTL nieuws: “Volwassene overleden aan mazelen, teller dit jaar al op 437 infecties”. Je leest het, je vindt er wat van, en je gaat door met je dag. Maar die ene kop legt een pijnlijk element in ons tijdsgewricht bloot als je er iets langer bij stil staat. Vinden we onze eigen voorkeuren belangrijker dan onze collectieve gezondheid?

Jaren geleden, ver voor COVID-19, woonde ik een lezing bij van Ab Osterhaus. Eén van de Science Influencers die viraal gingen tijdens de coronapandemie. Hij had destijds een alarmerend verhaal over de teruggang in onze bereidheid tot vaccineren en de gevolgen daarvan. Mazelen klinkt - zeker voor mensen van mijn leeftijd en jonger - als een kinderziekte van vroeger. Iets onschuldigs. Iets waar mensen in de tijd van zwart-wit tv’s wel eens aan dood gingen. Na die lezing van Osterhaus was ik van dat idee genezen. Een mazeleninfectie is niet onschuldig; het tast bijvoorbeeld je immuunsysteem behoorlijk aan. Maar zijn alarmbel sprak me ook professioneel aan: “Wij als wetenschappers hebben ons werk gedaan,” zei hij. “Nu is het aan andere professionals, zoals communicatie-experts.”

Hoewel ik uit eigen ervaring weet dat wetenschap nooit klaar is - en het werk van Ab en vele anderen dus nog niet gedaan is - is zijn uitspraak ons bij S&P op het lijf geschreven. In het razende tempo van onze wereld neemt de hoeveelheid kennis over gezondheid en ziekte nog altijd exponentieel toe. Er is maar één ding dat nog sneller toeneemt: het aantal meningen over wat gezond en ziek eigenlijk is. En wat je ervoor moet doen en vooral ook moet laten. 

Dat vraagt om houvast. Bij de wetenschap, bij publieke instanties, in de spreekkamer en online. In onze nieuwsbrief nemen we je mee in hoe wij die houvast brengen. Of het nu gaat om goed communiceren over het versnellen van geneesmiddelenontwikkeling, om beter uitleggen wat een verzekeraar nou wel en niet is, of het belang benadrukken dat gezondheid alle beleidsterreinen raakt: het begint bij een koel hoofd, het scheiden van feiten en fictie, en een prikkelende en motiverende toon. Gestaag blijven we duwen in de goede richting. In het geval van de mazelen vraagt dat niet om nieuwe uitvindingen, maar om nieuwe manieren die mensen bewegen zich druk te maken om een gezonde toekomst. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor het collectief.